Bardzo
niskie spożycie w Polsce ryb morskich i ich przetworów może
prowadzić do poważnego deficytu kwasów tłuszczowych omega-3, a tym
samym sprzyjać zaostrzeniu wielu schorzeń. Wyniki badań dotyczących wpływu
kwasów tłuszczowych ALA, EPA, DHA na funkcjonowanie mózgu wskazują, że
nawet niewielki niedobór DHA może zahamować rozwój psychomotoryczny
dziecka. U dorosłych natomiast może doprowadzić do zaburzeń emocjonalnych,
takich jak depresja czy agresja, a także do problemów z pamięcią
w każdym wieku.
Kwasy tłuszczowe typu omega-3 to kwas alfa-linolenowy (ALA), kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dekozoheksanowy (DHA).Te kwasy tłuszczowe występują naturalnie (w znaczących ilościach) w rybach morskich takich jak dorsz, śledź, makrela, tuńczyk, łosoś (EPA, DHA). Są składnikami morskich wodorostów, orzechów oraz olejów roślinnych (ALA) Specjaliści wykazują, że rozwój umysłowy człowieka rozpoczyna się już na etapie życia płodowego i związany jest wtedy bezpośrednio z kondycją organizmu matki. Odkrycia naukowe podkreślają fundamentalny wpływ kwasów ALA, EPA i DHA na tworzenie takich elementów układu nerwowego jak oczy, mózg (około 60% naszego mózgu stanowią właśnie wyżej wymienione kwasy) czy neurotransmitery, czyli komórki przekazujące informacje. Mózg dziecka posiada podobną do mózgu dorosłego człowieka ilość neuronów, różni się jednak ilością tychże neurotransmiterów – wraz z rozwojem ich liczba rośnie.
Do właściwej pracy mózgu, którą zapewnia wytworzenie odpowiedniej ilości neurotransmiterów, niezbędne jest zatem dostarczenie ww. kwasów, w szczególności kwasu DHA. Dlatego naukowcy podkreślają niezmiernie istotną rolę właściwego odżywienia kobiet ciężarnych karmiących piersią, gdyż do momentu urodzenia dziecko otrzymuje kwasy omega-3 z organizmu matki, potem wraz z pokarmem. Jednym z uznanych objawów niedoborów kwasu DHA u noworodków jest retinopatia wcześniaków, która może prowadzić do całkowitej utraty wzroku.
W rozwoju umysłowym człowieka kluczowe znaczenie mają pierwsze 2-3 lata życia. Badania dowodzą, że dzieci, u których stwierdzono wyższą ilość kwasu DHA, lepiej widzą a ich umysł szybciej się rozwija, niż jest to w przypadku dzieci posiadających niższe stężenia tego kwasu. Niewłaściwa dieta może spowodować późniejsze problemy w szkole, w przyswajaniu i przekazywaniu nabywanych informacji, czy niewielkiej kreatywności dziecka. Niewielkie stężenia kwasu DHA u dzieci mogą być także przyczyną zespołu aktywności psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). Choroba ta występuje u około 5% dzieci w wieku 6-9 lat. Dane opublikowane w tym roku w „International Review of Psychiatry” wykazują, że dieta wzbogacona w kwasy EPA i DHA pochodzące z ryb zmniejsza objawy tej choroby. Ostatnio ukazał się również przegląd światowych badań w zakresie stosowania kwasów omega-3 w zapobieganiu i leczeniu anoreksji.
Kwasy tłuszczowe odgrywają istotną rolę nie tylko w żywieniu dzieci. U ludzi dorosłych niedobory kwasu dokozaheksaenowego mogą prowadzić do zaburzeń w centralnym układzie nerwowym, takich jak coraz bardziej powszechna depresja.
Najlepszym sposobem zapobiegania niedoborom powinna być edukacja na rzecz wzrostu udziału ryb morskich w naszym pożywieniu – podkreśla prof. dr n. med. Marek Naruszewicz, ekspert w dziedzinie żywienia. - W Polsce istnieje pilna potrzeba suplementacji diety w produkty o charakterze funkcjonalnym, zawierające odpowiednie dawki ALA, EPA i DHA.
Na prawidłowe dojrzewanie dzieci wpływ mają głównie ich rodzice poprzez zagwarantowanie troskliwej opieki, miłości i poczucia bezpieczeństwa. Rozwój umysłowy dziecka powinien być wspomagany przez wspólne spędzanie czasu, rodzinne zabawy, czy pomoc w zdobywaniu wiedzy. Jednakże kluczową rolę odgrywa zapewnienie dziecku odpowiedniej diety, która umożliwi mu prawidłowe rozwijanie swoich zdolności. Dlatego ważne jest, aby na własnym przykładzie uczyć dzieci zasad zdrowego żywienia i wybierać produkty sprzyjające właściwemu funkcjonowaniu organizmu, m.in. te, które zawierają kwasy tłuszczowe ALA, EPA i DHA.